Uczciwy handel (w jęz. ang. – fair trade) mający na celu wpieranie małych producentów i społeczności lokalne zwłaszcza w krajach rozwijających się, zyskuje coraz większą popularność na świecie. Jest to także forma sprzedaży produktów ściśle związana z ideą ekoturystyki i popierana przez branżę ekoturystyczną i samych ekoturystów. Zasada uczciwego handlu opiera się na kilku założeniach, takich jak: uczciwa cena za produkt, uczciwe warunki pracy, handel bezpośredni (jak największa minimalizacja pośredników pomiędzy producentem a ostatecznym nabywcą), wpieranie lokalnej gospodarki, metody produkcji przyjazne dla środowiska i in.
Tekst ©Dominika Zaręba
Najbardziej znanym produktem sprzedawanym na zasadach uczciwego handlu jest kawa. Świetnym przykładem może tu być Gwatemala, gdzie kawa, turystyka i rzemiosło są podstawowymi źródłami dochodu miejscowej ludności indiańskiej.
Gwatemala jest na szóstym miejscu na świecie pod względem zbiorów kawy, prawie trzy i pół procent kawy pochodzi z tego niewielkiego środkowoamerykańskiego kraju, trzy razy mniejszego niż Polska. Wulkaniczna gleba, deszcze tropikalne, wilgotność powietrza, wysokość względna i temperatura są tu tak zróżnicowane, że w Gwatemali produkuje się siedem różnych rodzajów kawy z gatunku arabika. Jednym z najważniejszych regionów produkcji kawy jest obszar jeziora Atitlán. 95 procent kawy z regionu, głównie odmiany Bourbon, jest produkowana przez małych producentów lokalnych posiadających plantacje średniej wielkości około 12 ha. Indianie uprawiają kawę tradycyjnymi metodami przyjaznymi dla środowiska bez wykorzystywania nawozów sztucznych, a ziarna kawy suszą na słońcu.
Także ekoturystyka rozwijająca się w regionie jeziora Atitlán (w tym coraz popularniejsze wyprawy w celu nauki języka hiszpańskiego w tutejszych szkołach) jest jednym ze sposobów wspierania tej tradycyjnej lokalnej przedsiębiorczości. Powstają spółdzielnie lokalnych producentów kawy, które pomagają im w promocji i sprzedaży produktu na zasadach fair trade w kraju i za granicą. W miejscowych kawiarenkach prowadzonych przez Indian mogą też rozkoszować się delikatnym smakiem ziaren, które dojrzewają na plantacjach położonych na zboczach wulkanów. Nauka hiszpańskiego w jednej z lokalnych szkół prowadzonych przez Indian jest dodatkowym świetnym wsparciem miejscowej gospodarki. Kilkugodzinne lekcje prowadzone są na świeżym powietrzu w otoczeniu tropikalnej przyrody, a każdy uczeń ma swojego indywidualnego nauczyciela. Już po tygodniu takiej intensywnej nauki połączonej z noclegami u rodziny gwatemalskiej, widać efekty pracy z językiem. Dla mnie szczególnym miejscem, które polecam wszystkim podróżnikom jest szkoła San Pedro Spanish School w wiosce San Pedro nad jeziorem Atitlán, magicznym jeziorem Majów.
W skali globalnej promocją produktów wytwarzanych w sposób przyjazny dla środowiska zajmuje się m.in. organizacja Rainforest Alliance zarządzająca coraz bardziej rozpoznawalnym certyfikatem z żabką – The Rainforest Alliance Certified.