Karpaty ze swoim potencjałem przyrodniczym, społecznym i kulturowym mają szansę stać się wzorcowym modelem rozwoju zrównoważonej turystyki i unikatową destynacją ekoturystyczną w Europie.
tekst ©Dominika Zaręba
Turystyka zrównoważona – do której można zaliczyć pewne formy aktywności realizowane w szczególności w ramach ekoturystyki, agroturystyki, turystyki aktywnej, turystyki kulinarnej, turystyki dziedzictwa, turystyki uzdrowiskowej i prozdrowotnej – powiązana z pokrewnymi jej formami gospodarowania, takimi jak zrównoważone rolnictwo i przetwórstwo rolne, rzemiosło i rękodzielnictwo, może być ważnym stymulatorem rozwoju regionu Karpat, którego największym kapitałem są przyroda, krajobraz i dziedzictwo kultury.
Wyzwanie polega na wykorzystaniu potencjału tego karpackiego kapitału w taki sposób, aby z jednej strony polepszyć infrastrukturę, zdywersyfikować źródła dochodów, zróżnicować rynek pracy i pobudzić przedsiębiorczość społeczności lokalnych, a z drugiej – nie zatracić tożsamości i walorów regionu, które decydują o jego unikatowości. Chodzi tu zarówno o wartości środowiska przyrodniczego chronione w formie prawnej jak i rodzime wartości obszarów wiejskich polskich Karpat. Należą do nich przede wszystkim: zróżnicowany i dobrze zachowany krajobraz wiejski, rolnictwo (w tym sadownictwo i pszczelarstwo oparte na rodzinnych gospodarstwach rolnych, a także pasterstwo i inne tradycyjne sposoby gospodarowania karpackich górali), przetwórstwo żywności wysokiej jakości i produkcja zdrowej żywności, dziedzictwo kulinarne i produkty regionalne, rzemiosło i rękodzieło oraz bogate wartości niematerialne wyrażające się w rytuałach i wierzeniach, muzyce, tańcu i architekturze czy imprezach kulturalnych.
O wytycznych dla rozwoju turystyki zrównoważonej w Karpatach można przeczytać w najnowszej publikacji pt. „Wspólnie dla zrównoważonego rozwoju Karpat. Poradnik o Konwencji Karpackiej” wydanej przez Stowarzyszenie Ekopsychologia (red. Krzysztof Szpara). Rozdział 8 – „Zrównoważona turystyka” napisała Dominika Zaręba.